Het sfeervolle centrum van Timisoara met de pastelkleurige gevels. Foto: Stella van Zanten©
We zijn op weg naar Timisoara, daar waar in 1989 de opstand tegen dictator Ceaușescu begon. De revolutie breidde zich als een inktvlek uit
over de rest van het land, wat uiteindelijk resulteerde in de val van Ceaușescu én het communisme in Roemenië.
Opnieuw brengen we twee dagen in de auto door.
Vanaf de Zwarte Zee naar Boekarest hebben we zowaar snelweg, de eerste keer deze reis. Bij de hoofdstad hebben we veel oponthoud in verband
met wegwerkzaamheden. Volgens de planning moet de ringweg in 2024 zijn voltooid. De route door het zuiden is prachtig, met glooiend
landschap en opnieuw heel veel wuivende korenvelden. We slapen voor 40 euro in hotel Elite in Drobeta-Turnu Severin, pal tegen de grens met
Servië aan. Als we Craiova zijn gepasseerd, is het nog zo'n anderhalf uur rijden. Het is inclusief ontbijt en een groot zwembad. We
zijn de enige gasten en worden bediend door personeel dat niet of nauwelijks iets anders spreekt dan Roemeens. Maar bier begrijpen ze
allemaal, koud bier daarentegen is lastiger.
De volgende dag is het nog vier uur rijden naar Timisoara. We rijden door bergachtig gebied, af en toe langs de Donau. Het regent en de wolken
hangen langs de hellingen, maar het uitzicht is prachtig. De Donau stroomt links van ons en aan de overzijde ligt Servië. Wat is het toch
machtig om zo door Europa te rijden.
Eenmaal in Timisoara aangekomen, lopen we naar het centrum van deze historische stad. In die zin dat eind december 1989 hier een opstand uitbrak
omdat de regerings-kritische predikant Laszio Tokes door het communistische regime uit zijn ambt dreigde te worden gezet. Het volk ging de straat
op, maar het leger greep in. De protesten hielden echter aan en uiteindelijk leidde dat vlak voor kerst tot de val van Ceaușescu.
Burgers waren het zat om te weinig eten en geen verwarming te hebben. Ook het gebrek aan vrijheid (van meningsuiting) was een heikel punt. Het volk
won uiteindelijk maar wel ten koste van veel doden en gewonden.
We lopen door de fraaie binnenstad met mooie architectuur en gevels in pasteltinten. Het heeft dezelfde sfeer als vele andere Oosteuropese steden:
rustig en stil, relaxed. Weinig toeristen, zou je ook kunnen zeggen.
Een kleine 35 jaar geleden stonden de pleinen vol met duizenden en
duizenden mensen die "Libertate, Libertate' (vrijheid) riepen. De protesten werden hardhandig neergeslagen, er werd geschoten op de menigte waarbij
meer dan duizend burgers omkwamen. Tanks reden door de straten om de orde te houden. We lopen over het Vrijheidsplein waar de kogelgaten nog altijd
te zien zijn in het Mariabeeld, midden op het plein. Want Roemenië kan dan lid zijn van de EU en de Navo, de herinnering blijft.
Door de alsmaar verdere uitbreiding van de protesten over het hele land koos het leger de kant van het volk. Vanaf dat moment was het voorbij
voor Ceaușescu. Op Eerste Kerstdag kwam er een eind aan zijn leven en dat van zijn vrouw Elena. Ze werden ter dood veroordeeld en vrijwel direct
daarna geëxecuteerd.
We bezoeken ook het museum van de revolutie dat een duidelijk en interessant inkijkje geeft in de gebeurtenissen in 1989.
Roemenië was onderdeel van een reeks omwentelingen in het Oostblok, die voor veel veranderingen zouden zorgen. Maar niet alleen maar
positieve; de wijziging van communisme naar een democratie ging en gaat met vallen en opstaan en uit gesprekken die wij met (oudere) Roemenen
voeren deze reis blijkt dat niet iedereen tevreden is met de veranderingen.
Als we het museum uitkomen, schijnt de zon. We besluiten de moedige opstand van het volk nog eens te overdenken op een terras in het centrum.
